Zapraszamy na cykliczną Grand Milonga La Frontera:
Główne kryterium: "polecane przez pasjonata tanga innym pasjonatom tanga". Niektóre trudne do zdobycia; nie ma tu natomiast filmów zrealizowanych ale "niemożliwych do zdobycia". Większość poleconych tu filmów da się obejrzeć online bezpłatnie lub za drobną opłatą (za wypożyczenie), jednak tylko część z nich w polskiej wersji językowej.
Pełnometrażowy fabularny musical argentyński, 1h27’
IMDB rating: 6.2
Zasadniczą wartością tego filmu jest aktorska obecność i śpiew legendarnego Carlosa Gardela (wykonawca głównej roli). Dla wyznawców.
Dostępny w YouTube w wersji odrestaurowanej, niestety tylko język hiszpański (plus automatyczne napisy hiszpańskie i automatycznie tłumaczone w innych językach, co oznacza słaby związek między napisami i treścią ;-) ) https://youtu.be/aHQ2kszEa6M
Pełny metraż, dramat/musical argentyńsko-francuski
Grupa Argentyńczyków na wygnaniu w Paryżu postanawia założyć balet tanga poświęcony Carlosowi Gardelowi, legendarnej gwieździe tanga argentyńskiego.
Poetycka eksploracja wpływu wygnania politycznego na życie argentyńskich artystów w czasach dyktatury wojskowej. Nazwana na cześć kultowego piosenkarza tanga Carlosa Gardela, narracja splata historie różnych postaci, w tym muzyków i tancerzy, borykających się z wyzwaniami związanymi z wysiedleniem i tęsknotą za ojczyzną. Na tle tętniących życiem występów tanga i sugestywnej muzyki film oddaje ducha odporności i głęboki związek między tangiem, tożsamością i dążeniem do wolności. Dzięki świetnemu połączeniu muzyki, tańca i komentarzy politycznych film przedstawia przejmujący portret ludzkich doświadczeń w obliczu wygnania.
Dostępny w YouTube w całości, w wersji oryginalnej (hiszp.) lub francuskiej (ew. automatycznie tłumaczone napisy polskie): https://youtu.be/XTlNLMh76sg
Pełny metraż, melodramat/musical argentyńsko-portorykański
Ocena FilmWeb: 6.5
Nostalgiczna i hipnotyzująca atmosfera sal tanecznych Buenos Aires. Klasyczna perełka dla miłośników tanga, z dobrymi sekwencjami tanecznymi i wciągającą fabułą.
Po wybuchu rewolucji w Argentynie parę tancerzy tanga rozdzielają różne ideologie polityczne. Ona decyduje się na opuszczenie kraju, on pozostaje wierny ojczyźnie pomimo atmosfery przemocy. Dziesięć lat później ona wraca ze swoim nowym partnerem i spotyka dawnego towarzysza.
Pełnometrażowy dramat/erotyczny/romans, 1h30’
Ocena FilmWeb: 7.2
Film mało znany w Polsce. Szkoda, bo wielu stawia go jednak w absolutnej czołówce filmów z "atmosferą tanga" (mimo, że samo tango występuje w tym filmie dość marginalnie). Scenariusz wprawdzie tylko inspirowany faktami historycznymi, jednak - co ważne - faktami niezwykle mrocznymi, a jednocześnie niezwykle istotnymi dla historii i genezy tanga! W pewnym sensie wyjaśniają one niektóre związki między ówczesną Polską i Argentyną. Aby zrozumieć więcej, koniecznie znajdź organizację Cwi Migdal, choćby w Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Cwi_Migdal
Dostępny w YouTube (język angielski) https://youtu.be/DD9Zz1LpEas
Pełnometrażowy, prawie cały cz.-b, muzyczny/dramat/romans/
Ocena FilmWeb: 7.6
Wyreżyserowana przez Sally Potter, która w dużym stopniu gra siebie. Ona spotyka jego - oczywiście tancerza tanga (gra Pablo Verón (tancerz, aktor i choreograf, dziś uczy tanga w Europie, zob. też biografia https://www.todotango.com/english/artists/biography/1683/Pablo-Veron ),
W filmie fikcja płynnie łączy się z rzeczywistością, mnóstwo scen tańca (uwaga: ćwierć wieku temu tańczyło się wyraźnie inaczej!) plus ciekawa narracja. Jeden z klasyków w swojej klasie.
Dostępny: hmmm,... w Youtube jest pełna wersja w bardzo niskiej rozdzielczości, język… częściowo angielski, częściowo francuski, bez automatycznego tłumaczenia https://youtu.be/ojnEww9fbX4
Pełny metraż, dramat/musical argentyńsko-hiszpański
Ocena FilmWeb: 7.6
Jedno z arcydzieł reżysera Carlosa Saury. Taniec, muzyka i dramat filmowy w jednym. Życie dwóch mężczyzn. Przygotowania do występu tanecznego i splecione z ich osobistymi, skomplikowanymi historiami.
UWAGA: dzisiaj, ćwierć wieku później tango jest całkiem inne. Dla starych wymiataczy w tym kontekście film może być ciekawą retrospektywą i refleksją nad zmiennością tanga, a dla nowych adeptów - ciekawostką.
Dostępny np. na CDA: https://www.cda.pl/video/13711714be/vfilm
Telewizyjny show muzyczny TVP1, 27’
Dowcipnie opowiedziana przez znanego popularyzatora muzyki, pianistę i satyryka historia kariery słynnego Astora Piazzolli. Ilustrowana muzyką i tangiem. Film ma ćwierć wieku i jest historycznym zapisem tańca pierwszych w Polsce tancerzy tanga argentyńskiego i pierwszych wykonujących je muzyków. Mimo to nie zestarzał się. Polecam
Narracja, opracowanie muzyczne, fortepian i prowadzenie: Waldemar Malicki
Wśród wykonawców - Waldemar Malicki (fortepian i narracja), krakowski muzyk, wielokrotnie koncertujący w Bielsku - Grzegorz Frankowski (kontrabas), także dobrze znany w Bielsku (dziś jako bandoneonista) Wiesław Prządka (akordeon); tańczyła między innymi aktywna dziś jako dobra nauczycielka tanga Paulina Policzkiewicz (wtedy jeszcze nie Woźniak) oraz znana także jako reżyserka dźwięku, aktorka i tancerka, bywała także w Bielsku - Ania Iberszer.
Dostępny? Chwilowo nie widzę nigdzie do obejrzenia ani wypożyczenia w serwisach online.
Pełnometrażowy, fabularny, thriller kryminalny
Wyreżyserowany przez Roberta Duvalla, który gra też główną rolę. Płatny morderca ma dokonać zabójstwa na zlecenie w Argentynie. Jego życie przybiera nieoczekiwany obrót, gdy zostaje oczarowany zmysłowością i urokiem tanga argentyńskiego.
Sporo plusów: tango jako narzędzie samopoznania głównego bohatera, dopracowany występ Duvalla i klimatyczny portret Buenos Aires.
BTW: Duvall jest znany z miłości do tanga.
BTW: końcowa scena tańca (na napisach końcowych Pablo Veron (patrz “The Tango Lesson” i Geraldine Rojas tańczą do znakomitego Una Emocion) w początkach mojej przygody z tangiem była dla mnie synonimem uwodzicielskiego piękna tego tańca (nie było wtedy jeszcze YouTube!). Zob.: https://youtu.be/HhunRo5FybQ
Dostępny do wypożyczenia w YouTube (10 PLN) https://www.youtube.com/watch
Pełnometrażowy melodramat francuski, 1h33’
https://www.filmweb.pl/film/Je+ne+suis+pas+là+pour+être+aimé-2005-264918
Ocena FilmWeb: 6.8
Sympatyczny. Lekcje tanga gruntownie odmieniają nudny żywot głównego bohatera. Melancholijna komedia romantyczna, prosta historia opowiedziana z wrażliwością i humorem. W jednej ze scen tańczą znakomici Géraldine Rojas & Javier Rodriguez (do "Bahia Blanca" Di Sarliego).
Dostępny? Chwilowo nie widzę nigdzie do obejrzenia ani wypożyczenia w serwisach online.
Krótkometrażowy film animowany, 5' 21"
Ocena FilmWeb: 6.3
Sympatyczny filmik animowany o ciepłym przesłaniu. Co on tu robi? Uzupełnia listę filmów o przedstawiciela animacji ;-)
Dostępny w YouTube https://youtu.be/RhN1Rhnzab0
Krótki film fabularny, belgijski, 13'48"
http://www.filmweb.pl/film/Argenty%C5%84skie+tango-2006-412486
Ocena FilmWeb: 7.2
Sympatyczny i dowcipny film fabularny
Dostępny … na Facebooku (napisy angielskie) https://www.facebook.com/watch/?v=571821746275382
Krótkometrażowy, 18’56”
Co to jest tango argentyńskie? Czym różni się od innych tańców? Amerykański reżyser Johnny Robinson analizuje podstawowe czynniki definiujące tango jako szczególny i osobisty taniec.
Próba definicji tanga w kilku celnie zaaranżowanych scenach z ciekawie poprowadzoną, dobrą merytorycznie narracją. Cenny dla nowych adeptów i osób tańczących inne tańce.
Dostępny w YouTube (język angielski plus automatyczne napisy i tłumaczenia) https://youtu.be/UqC5ZqRAQuQ
Pełnometrażowa komedia fantasy, 1h34’
IMDB Rating: 7.1
Fantastyczna opowieść z elementami komedii, opowiadająca o relacji współczesnego nieśmiałego młodzieńca z duchem mężczyzny zamordowanego w 1920 roku.
Każdego wieczoru trzech przyjaciół gra w „grę pucharową”. Ku ich zdziwieniu seans się udaje, a w domu pojawia się duch, który objawia się jako cień śpiewający tango.
Tylko jeden z chłopców, naznaczony śmiercią matki w dzieciństwie, będzie zainteresowany tym zjawiskiem. Robi wszystko, co konieczne, aby ponownie skontaktować się z duchem i udaje mu się zawrzeć z nim pakt: duch opowie mu wszystko, co istnieje po śmierci, a chłopiec pozwoli mu przeżyć jeden dzień w swoim ciele.
W ten sposób ten duch tanga podróżuje po współczesnym Buenos Aires, nieustannie wpadając na rzeczy, których nie rozumie. Na tej ścieżce zdarzają się szalone, pełne emocji, ryzykowne sytuacje i stopniowo rodzi się między nimi przyjaźń.
Młody mężczyzna pomoże duchowi wyjaśnić przyczyny jego śmierci, a duch pomoże młodemu mężczyźnie w walce o upragnioną dziewczynę.
Opowieść pełna napięcia, ironii, emocji i refleksji nad zmianami, które niesie czas.
Jest jak tango reo, w którym mieszają się humor, smutek, miłość i przemoc.
Dostępny (język hiszpański plus automatyczne napisy i tłumaczenia): https://youtu.be/48y4LXE4JDg
Krótkometrażowy dramat muzyczny, 25'
IMDB Rating: 8.4
Bardzo malowniczy, krótki dramat muzyczny.
Obraz w galerii przykuwa wzrok dziewczynki. Kurator wystawy opowiada jej historię jego powstania. Akcja rozgrywa się w Argentynie w latach '40. Aktorzy tańczą dobre, “dzisiejsze“ escenario, a akcja - żywcem wzięta z tekstów tang Złotej Ery.
Dostępny w Vimeo (język hiszpański, napisy angielskie): https://vimeo.com/45624087
Pełnometrażowy dramat francusko-belgijski, 1h45’
Ocena FilmWeb: 6.3
Namiętność, tango i dramat (a chwilami tragifarsa). Pomysłowa fabuła, Słynny tanguero w jednej z ról głównych i tango, chociaż w specyficznym wydaniu. Warto obejrzeć już dla samej sceny, w której Mariano "Chico" Frumboli (w filmie gra on więźnia, ale jest on ikoną tanga nuevo i współtwórcą tanga po jego zmartwychwstaniu w latach ‘80) mówi "tak, wszyscy (Argentyńczycy) tańczą tango. Oprócz mnie".
Ciekawostka: w słynnej scenie męskiego tanga argentyńscy machos w belgijsko-francuskim filmie tańczą w polskim (kaliskim) więzieniu.
Dostępny w TV5 Monde Plus (bezpłatnie online, język francuski plus napisy w kilku językach, bez polskich) https://www.tv5mondeplus.com/en/cinema/comedie-dramatique/tango-libre
Pełnometrażowy dramat dokumentalny, muzyczny, argentyńsko-niemiecki, 1h25’
Ocena FilmWeb: 7.2
Prawdziwa i bardzo filmowa historia miłosna pomiędzy legendarnymi tancerzami tanga, Maríą Nieves Rego i Juanem Carlosem Copesem. Pięknie sfilmowana historia najbardziej kultowych par tanga wszechczasów. Występują niesamowici tancerze, których znamy obecnie, m.in. Juan Malizia, Pancho Martinez Pay, Alejandra Gutty i oczywiście sami Maria Nieves i Juan Carlos we własnych osobach (oraz aktorzy-tancerze odgrywający ich role w młodości). Perełka dla tangueros a jednocześnie świetny film do oglądania w gronie przyjaciół i rodziny, którzy nie znają tanga, i który nie zanudzi ich na śmierć.
Dostępny w YouTube (język hiszpański bez napisów) https://youtu.be/djS3vdUUjnw
Niemiecki komediodramat muzyczny, 1h29’
Ciepły film telewizyjny, komediodramat muzyczny. Po zawale serca Frank zostaje wypisany ze szpitala z zaleceniem, by unikać nadmiernego wysiłku fizycznego. W teatrze, w którym pracuje jako portier, odbywają się próby tangowej grupy. Frank stawia swoje pierwsze kroki tanga i zaczyna się nim fascynować. Ukrywa przed rodziną, że bierze lekcje, ale rodzina odkrywa tajemnicę.
Tańczący w filmie aktorzy faktycznie potrafią tańczyć tango.
Ciekawostka: ścieżka dźwiękowa oraz udział w filmie: znana polska “orkiestra” tangowa Bandonegro.
Dostępny? Chwilowo nie widzę nigdzie do obejrzenia ani wypożyczenia w serwisach online.
Pełnometrażowy, inspirowany prawdziwymi wydarzeniami
To nie jest to film o tangu i nie ma w nim nawet sceny tanga. Daje jednak ważny wgląd w historię Argentyny. Film obsypany nagrodami.
Prawdziwa historia prokuratora, młodego prawnika i ich niedoświadczonego zespołu prawnego, którzy odważyli się postawić przed sądem przywódców krwawej dyktatury wojskowej w Argentynie i podzielić się ze światem historiami tzw. „Zaginionych”. Dyktatura silnie wpłynęła na losy tanga - warto przypomnieć choćby, że tango upadło pod tymi rządami i zmartwychwstało po ich upadku).
Dostępny w Amazon Prime (w Polsce roczny abonament tego wielkiego serwisu filmowego online kosztuje tylko 50 PLN!) https://www.primevideo.com/-/pl/detail/0HM2CPRAN241K811SGWRRH09BF
Dokumentalny/Muzyczny, argentyński, 1h10’
IMDb Rating: 6.9
Obowiązkowa pozycja dla wszystkich tangueros. Impresjonistyczne spojrzenie na tango w Argentynie. Połączenie scen tanecznych z wywiadami, materiałami archiwalnymi i nastrojowymi scenami fikcyjnymi. Miejsce tanga w tożsamości argentyńskiej, jego upadek w latach 50 i wskrzeszenie w latach 80. Różnice między tangiem w Argentynie i w innych krajach, jego właściwości lecznicze, odrębne role mężczyzny i kobiety w tańcu, kontrasty między stylem profesjonalnym i amatorskim.
W materiale pojawiają się znani tancerze stulecia, tacy jak Gerardo Portalea, Miguel Ángel Zotto, Juan Carlos Copes. (https://en.wikipedia.org/wiki/Juan_Carlos_Copes), a także sceny z niektórych z najsłynniejszych milong, takich jak Sunderland Club. Jest także Robert Duval!
Dostępny w YouTube, niestety tylko język hiszpański (plus automatyczne napisy hiszpańskie i automatycznie tłumaczone w innych językach, co tutaj oznacza słaby związek między napisami i treścią)
Dokumentalny, 1h33’
Ocena Filmweb: 7.0
Film dokumentalny. Kamera towarzyszy bohaterom przez cztery miesiące. Mała wioska na dalekiej, mroźnej północy Szwecji i gorące tango rozświetlające zmierzch życia pewnej starszej pary. Film ma kilka nagród.
Ciekawe: polski reżyser (Jerzy Śladkowski)
Dostępny ? Chwilowo nie widzę nigdzie do obejrzenia ani wypożyczenia w serwisach online.
Dokumentalny/muzyczny BBC 1h10’
Analiza tanga argentyńskiego po argentyńskim kryzysie ekonomicznym 2001. Confiteria La Ideal jest piękną, historyczną (1912) restauracją w Buenos Aires https://laideal.ar
Film przenosi nas do tego szczególnego miejsca świata tanga argentyńskiego i pomaga zrozumieć czym tango jest i jak ewoluowało, aby stać się światowym fenomenem tańczonym dziś na wszystkich kontynentach, przyciągającym ludzi w każdym wieku, na każdym poziomie zaawansowania, z wszelkich klas i warstw.
Dostępny w YouTube (napisy angielskie wdrukowane) https://youtu.be/LKvgTinOM3w
Dokumentalny, 1h 04'
Złożony z mozaiki naturalnych scen, okraszony wywiadami. Osią jest plan pewnej pary - wzięcia udziału w mistrzostwach w Buenos Aires. Odwołanych.
Federico i Hosanna są mistrzami Australii w tangu. W sierpniu 2007 roku udali się do Buenos Aires, aby wraz z kilkoma setkami par ze 154 różnych miast na całym świecie rywalizować o tytuł Mistrza Świata w tangu. Kiedy przybywają do Buenos Aires, wszystkie ich z góry przyjęte wyobrażenia na temat tanga zostają podważone: tango to nie tylko nauka choreografii, jest nierozerwalnie związane ze znacznie głębszą kulturą.
Dostępny w YouTube (język angielski; wypowiedzi hiszpańskie z wypalonymi napisami angielskimi) https://youtu.be/lZMtZ_UZh_Y
Pełnometrażowy, dokumentalny/muzyczny, 1h30’
Ocena FilmWeb: 6.6
https://www.filmweb.pl/film/Cafe+de+los+maestros-2008-483811
Dokument - epopeja o najlepszych latach Złotej Ery; perła tylko dla już nieuleczalnie dotkniętych tangiem. Film, w którym nakręcono chodzące legendy tanga argentyńskiego (ze świadomością, że być może po raz ostatni). Pomysłodawca projektu i scenarzysta, dwukrotny zdobywca Oscara, Gustavo Santaolalla (widać go w filmie) sam jest znakomitym argentyńskim muzykiem i kompozytorem, którego muzyka czasem gości na neolongach (zob. przykład).
Trailer: https://youtu.be/cA88DQHckww
Dostępny? Chwilowo nie widzę nigdzie do obejrzenia ani wypożyczenia w serwisach online. Mam w swoich zbiorach.
Dokumentalny/muzyczny, 0h59’
Ciekawe rozmowy z legendami tanga starego pokolenia w realnym otoczeniu dzisiejszego tanga w Buenos Aires, przeplatane tańcem i muzyką. Tylko prawdziwe tango. Perełka dla tangueros.
Dostępny w YouTube (hiszpański z wdrukowanymi napisami angielskimi) https://youtu.be/J66hxKEoEJ8
Film dokumentalny, 1h04’
Piękny dokument, zasłużony hołd dla Mistrza Carlosa Di Sarli, jednego z Wielkiej Czwórki. Etapy jego życia oraz ogromnej i zasłużonej kariery muzycznej. Piękny prezent dla miłośników tanga i wielbicieli tego niezwykłego muzyka.
Dostępny w YouTube (język hiszpański plus automatyczne napisy i automatyczne tłumaczenia): https://youtu.be/o7n6WKs5PJE
Dokumentalny, argentyński
Film dokumentalny Riki Fukudy - przez Złotą Erę (lata 40. i 50. Głosy starych milongueros, którzy urodzili się słuchając tanga, nauczyli się tańczyć z przyjaciółmi i rodziną, aby brylować w okolicznych salach tanecznych, a czasem - aby znaleźć partnerów na życie. Historia opowiadana w pierwszej osobie; pochodzenie, style tańca, rytuały, kody i ewolucja tanga na przestrzeni lat. Film jest świetnym uzupełnieniem Tango Baile Nuestro, kontynuuje jego narrację. Kolejne pokolenie milongueros powtarza to samo przesłanie. Cenny wgląd w rytuały i kulturę tanga. Zawiera występy m.in. El Chino Perico i Raula Bravo.
Dostępny do wypożyczenia (6$ / 3 dni), język hiszpański z angielskimi napisami: https://hoy-milonga.com/buenos-aires/en/ps/preview/38
Trailer dostępny tamże
Opera tangowa napisana w 1968 r., 102’
Opera tango z unikalną muzyką słynnego Ástora Piazzolli i librettem Horacio Ferrera, której premiera odbyła się w Buenos Aires. Pierwsza część surrealistycznej fabuły koncentruje się na doświadczeniach prostytutki w Buenos Aires w Argentynie; druga część toczy się po jej śmierci. Tytułowa María była dla autora alegorią ukochanego Buenos.
Jak to z operą: jest wiele realizacji różniących się niemal wszystkim. Poniżej trzy przykładowe, wybrane w dość przemyślany sposób.
Dostępny np. tu (wykonanie argentyńskie Teatro del Bicentenario z San Juan, bliskie oryginalnemu zamysłowi Piazzolli, w którym rolę operowego baletu przejmuje tango): https://youtu.be/xcHPKCtp8xI?si=IhdjQfDC5U3o52dF
Dostępny np. tu (dobre wykonanie szwajcarskie z 2023 r., język hiszpański, napisy francuskie;
nie, tu nikt nie tańczy tanga). https://www.tv5mondeplus.com/en/divertissement/sur-scene/maria-de-buenos-aires
Dostępny np. tu (bardzo słabo zachwycającej jakości artystycznej wykonanie polskie Teatru Wielkiego z 2023 r. dostępne online tylko do 28 lipca 2024 r., jedyna zaleta: język polski, dla tekstów śpiewanych po hiszpańsku dostępne napisy polskie;
nie tu także nikt nie tańczy tanga): https://youtu.be/OytE3P-k2LQ
zob. też ascetyczną formalnie, ale bardzo tangową, argentyńską realizację Wydziału Muzyki Uniwersytetu w La Plata (Departamento de Musica Facultad de Artes, UNLP) z 2013 r. https://youtu.be/ClFIjYdKE6w